Bilkent Hazırlık Zor Mu?

Bilkent'i kazandığınızı öğrendiğiniz o ilk an... Tarifsiz bir mutluluk, değil mi? Ama o mutluluğun yerini, büyük ihtimalle saniyeler içinde, o meşhur soru almıştır: "Peki ya hazırlık?"

Ailenizden, arkadaşlarınızdan, hatta belki Bilkent'in önünden bile geçmemiş insanlardan mutlaka duymuşsunuzdur: "Bilkent'in hazırlığı Türkiye'nin en zorudur," "Aman dikkat et, atılanlar oluyormuş," "Liseden beter..."

Peki, bu bir şehir efsanesi mi? Dürüstçe konuşalım: Hayır, değil.

Ama "zor" kelimesinin burada ne anlama geldiğini iyi anlamak lazım. Bilkent hazırlığın zorluğu, size kuantum fiziği anlatmalarından ya da çözülmez denklemler sormalarından gelmiyor. Zorluk, sistemin kendisinden, yani sarsılmaz bir disiplin, acımasız bir devamlılık zorunluluğu ve bitmeyen bir tempodan kaynaklanıyor.

Bu yazıda, o robotik anlatımları bir kenara bırakıp, Bilkent hazırlık serüveninde sizi nelerin beklediğini, adeta orada okuyan bir arkadaşınızın ağzından, tüm gerçekleriyle ele alacağız.

İlk Sınav: Kader Anı PAE (Proficiency in Academic English)

Her şey, okula adım attığınız hafta girdiğiniz o meşhur PAE sınavıyla başlar. Bu sınav, sizin bir yıllık kaderinizi çizecek. Ya "geçmiş olsun, bölüme atladınız" diyecekler, ya da hangi seviyeden (kurdan) bu maratona başlayacağınızı belirleyecekler.

PAE, temelde iki (hatta üç) parçalı bir canavar:

1. Aşama: Herkesin Girdiği Dev Test

Bu, 200 soruluk [00:00:17] devasa bir test sınavı. Tamamen gramer, kelime bilgisi ve okuduğunu anlama üzerine kurulu. Burada yaptığınız net sayısına göre kaderiniz şu şekilde belirlenir:

Yaptığınız Doğru Sayısı (Yaklaşık)	Başlayacağınız Kur
0 - 50 Net	1. Kur (Elementary)
50 - 100 Net	2. Kur (Pre-Intermediate)
100 - 135 Net	3. Kur (Intermediate)
135+ Net	2. Aşamaya Geçtiniz!

(Not: Bu puan aralıkları her yıl çok az da olsa oynayabilir.)

2. Aşama (2A ve 2B): Finaller

İlk aşamayı 135 net üzeri bir başarıyla geçtiyseniz, İngilizceniz fena değil demektir. Asıl oyuna hoş geldiniz:

• Aşama 2A: Burada Reading (Okuma), Listening (Dinleme) ve yine Gramer/Vocab becerileriniz ölçülür [00:00:58]. Buradan 100 üzerinden 60 alırsanız son kapıya gidersiniz. Alamazsanız? Tebrikler, 4. kurdan (Upper-Intermediate) başlıyorsunuz.
• Aşama 2B: Burası, hazırlıktan tamamen kurtulmanın son durağı. Bir Writing (Yazma) ve bir Speaking (Konuşma) sınavına girersiniz.

Bu son aşamayı da geçerseniz, hazırlığı "atlamış" olursunuz ve doğrudan bölüme başlarsınız.

Eğer 2B'de kalırsanız, en üst seviye olan 5. Kur'dan (Pre-Faculty) başlarsınız. İşte bu 5. Kuru bitirdiğinizde (veya 4. Kuru bitirdiğinizde), Ocak ayındaki PAE'ye girip geçerek Bahar döneminde bölüme başlama şansınız doğar. Buna "irregular" olmak denir.

Küçük bir not: "Irregular" başlamanın kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. Bu konuyu tüm detaylarıyla merak ediyorsanız, "Bilkent'te Irregular Olmak: Nedir, Ne Değildir?" başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.

Kur Sistemi: Nasıl İşliyor?

Bilkent'te hazırlık 5 kurdan oluşur:

1. Elementary
2. Pre-Intermediate
3. Intermediate
4. Upper-Intermediate
5. Pre-Faculty (Bölüm öncesi son seviye)

Her bir kur, yaklaşık 8 hafta (2 ay) sürer. Bu da bir akademik yılın (Güz + Bahar) toplam 4 kur almanıza yettiği anlamına gelir.

Başladığın Kura Göre Yol Haritan

İşte bu noktayı herkesin anlaması gerekiyor. Olay çok basit:

• Eğer 1. Kur'dan başlarsan: Matematik basit. 8 ayda 4 kur bitirirsin. 5. kur dışarıda kalır. Bu durumda, son kuru geçmek için mecburen Yaz Okulu'na (Summer School) kalman gerekir [00:02:38]. 1. kurdan başlayıp yaz okuluna kalmadan bir senede bitirmek mümkün değildir.
• Eğer 3. Kur'dan başlarsan: En şanslı gruplardan birisin. Güz döneminde 3. ve 4. kurları bitirirsin. Bahar dönemine elinde sadece 5. kur kalır. İşte o zaman "Long Prefac" [00:05:50] denilen lüksü yaşarsın. 2 aylık program 4 aya yayılır, derslerin azalır, boş günlerin olur. Üniversite hayatının tadı en çok burada çıkar.
• Eğer 4. veya 5. Kur'dan başlarsan: Güz dönemini tamamladığında, Ocak ayındaki PAE'ye girip geçerek "irregular" öğrenci olma ve Bahar döneminde bölüme başlama şansın olur.

Asıl "Zorluk" Nerede? Lise 5 Hissiyatı

Şimdi gelelim zurnanın zırt dediği yere. Hazırlıkta insanların zorlanmasının sebebi İngilizce'nin zorluğu değil, sistemin katılığıdır.

1. Devamsızlık: Affı Olmayan Kural

Bunu ne kadar vurgulasak az. Her kurda yaklaşık %10 devamsızlık hakkınız vardır [00:07:44]. Bu da toplamda yaklaşık 19-20 ders saatine (yani topu topu 4-5 güne) denk gelir.

• "Hastayım, gider rapor alırım" diye düşünüyorsanız, o düşünceyi hemen unutun. Bilkent, dışarıdan alınan hiçbir doktor raporunu kabul etmez [00:00:00], [00:12:46].
• Hasta olursanız, tek çareniz Bilkent'in Doğu Kampüs'teki kendi Sağlık Merkezi'ne gitmektir. Ve oradaki doktorlar da, gerçekten yatak döşek hasta değilseniz size devamsızlık izni vermezler.
• Yaşanmış bir olayı anlatalım: "Arkadaşımın voleybol oynarken ayağı kırıldı. Alçıya alındı. Okula gelemedi. Okul devamsızlık yazdı, raporunu kabul etmedi" [00:12:46]. Durum bu kadar ciddi.
• Devamsızlık sınırını yarım saat bile aşarsanız, o kurdaki tüm sınavlarınız 100 bile olsa, notlarınıza bakılmaksızın, direkt o kurdan kalırsınız.

2. Ders Programı: 8.30 - 15.30 Mesaisi

Diğer üniversitelerdeki arkadaşlarınız sabah 10'da bir derse girip günü bitirirken, siz haftanın 5 günü, sabah 8:30'da derse başlayıp öğleden sonra 15:10'a (veya 9:45'te başlayıp 16:30'a) kadar okulda olacaksınız [00:10:20], [00:06:24].

Bu, tam zamanlı bir iş mesaisi gibidir. Liseden yeni çıkmış ve "kampüste çimlere yayılma" hayali kuran öğrenciler için büyük bir şok etkisi yaratır. Gün içinde 50 dakikalık ve 75 dakikalık blok dersleriniz olur. Özellikle o 75 dakikalık derslerin son 20 dakikası asla geçmek bilmez [00:07:05].

"Peki Notlar? Sınavlar?" (Teknik Ama Basit Hali)

Şimdi, her kur içinde de bir sürü kısaltma ve not sistemi var: CAT, ECA, LP, EPW...

Dürüst olalım, bu teknik detaylar ve kısaltmalar ilk başta herkesin kafasını karıştırıyor [00:20:30]. Ama olayı basitçe özetlersek, olay şu:

Her kuru geçmek için 100 üzerinden 60 almanız lazım. Bu 60 puan tek bir sınavdan gelmiyor.

1. Ara Sınavlar (CAT): Kurun ortasında yapılan, o ana kadar öğrendiklerinizi ölçen sınavlardır. Notunuzun önemli bir kısmını oluşturur.
2. Kur Finali (ECA): 8. haftanın sonunda yapılan ve kuru bitiren final sınavıdır.
3. Yan Görevler (LP & EPW): Bunlar da sizin ödevleriniz, online çalışmalarınız (LP) ve seçtiğiniz İngilizce kulüp (konuşma, yazma vb.) performansınızdır (EPW) [00:05:08].

Kural basit: Hepsinden ayrı ayrı 60 barajını geçmek zorundasınız. Birinden bile 59 alırsanız, diğerleri 100 olsa bile o kurdan kalırsınız [00:21:14].

"Bıktım!" Diyenler İçin Kaçış Yolu: IELTS & TOEFL

PAE sınavı, özellikle doğrudan gramer ve kelime bilgisi sorduğu için [00:06:22], birçok öğrenciye çok zor gelir. "Ben İngilizce konuşuyorum ama bu kuralları ezberleyemiyorum" diyorsanız, okul size bir alternatif sunar: IELTS ve TOEFL sınavları [00:14:05].

• EN ÖNEMLİ UYARI: Bilkent, "ben dışarıdan bir kursa gittim, IELTS'e girdim, işte skorum" demenizi kabul etmez [00:14:05], [00:07:38]. Sadece kendi belirlediği ve onayladığı sınav merkezlerinde (genellikle IDP tarafından Bilkent'te düzenlenen) girilen sınavları geçerli sayar.
• Genellikle IELTS'ten toplamda 6.5 ortalama ve her bölümden (Writing, Speaking, Reading, Listening) en az 5.5 almanız istenir [00:15:15].
• Birçok öğrenci, PAE'de defalarca kalırken, IELTS'e odaklanıp çalışarak hazırlığı çok daha kolay geçtiğini belirtiyor [00:14:57]. Bu, aklınızın bir köşesinde durması gereken en önemli B planıdır.

Peki Hiç Mi Güzel Yanı Yok? Doğu Kampüs Gerçeği

Hazırlık öğrencileri, Bilkent'in ana yerleşkesi olan, o filmlerde gördüğünüz Merkez Kampüs'te değil, ondan biraz daha ayrı ve küçük olan Doğu Kampüs'te eğitim görürler [00:10:20].

Bu ilk başta bir "sürgün" gibi gelse de, hazırlığın en güzel yanı budur.

Çünkü Doğu Kampüs'te herkes sizinle aynı durumdadır. Sınıflar 15-20 kişiliktir [00:07:24]. Herkes aynı yoğun tempodan, aynı devamsızlık stresinden ve aynı sınavlardan geçer. Bu "Lise 5" hissi, bu kader ortaklığı, inanılmaz güçlü arkadaşlıkların kurulmasını sağlar. Bölüme geçtiğinizde bulamayacağınız bir samimiyeti burada bulursunuz. Hayatınızın en güzel dostlukları, büyük ihtimalle Doğu Kampüs'teki o zorlu günlerde başlayacaktır.

Sonuç Olarak: Korkmalı Mıyız?

Bilkent hazırlık zor mu? Evet, kesinlikle kolay değil. Yoğun, yorucu ve disiplinli.

Ama bu sistem, aptalca bir zorluk değil. Sizi yıldırmak için değil, 4 yıl boyunca tamamen İngilizce göreceğiniz bölüm derslerini sorunsuz takip edebilmeniz için gereken o sağlam temeli size zorla vermek için tasarlanmış.

Gözünüz korkmasın, ama neyle karşılaşacağınızı bilerek gelin:

1. Devamsızlık sizin en büyük düşmanınızdır. Keyfi tek bir saat bile devamsızlık yapma lüksünüz yok.
2. PAE'de zorlandığınızı hissettiğiniz an, hemen IELTS seçeneğini masaya yatırın.
3. Ve son olarak, tadını çıkarmaya bakın. Kulağa imkansız gelse de, o yoğunlukta kurduğunuz arkadaşlıklar ve edindiğiniz dil becerisi, bu serüvenin sonunda "İyi ki yaşamışım!" demenizi sağlayacak.